best big ten

the pride of Africa

Happy landed in een brrr koud Nederland. Prachtige vlucht met de Pride of Africa van Kenyan Airways over de Sahara: wat een grote zandbak. Hier in de sneeuw is het wel wennen, maar wat makkelijk is het om zo onder de warme douche te kunnen stappen. Een warm welkom wachtte mij op de Heem. Vanavond het jaar uitluiden en wij wensen jullie alle goeds voor het nieuwe jaar.

Nog een paar kiekjes van de best five van Mundika, waar ik het twee maanden zo goed mee heb kunnen vinden. Een selectie van de best big five van Andries.

lake nakuru

Lake Nakuru is een groot zout meer met duizenden flamingo's, pelikanen en tientallen andere watervogels. Ons doel was om de big five te completeren met een rhino. Gelukt! Na een uur rijden graasde een oude rhino in het ochtendlicht. Hij had een vroege moddershower genomen en zag er pikzwart uit. Dachten daarom dat het een black rhino was, maar blijkt een white rhino te zijn. Ze heten zo, omdat ze een wide mouth hebben. Rustig door het park rijdend spotten we nog een jakhals en lunchen in de Nakuru lodge met schitterend uitzicht over het lake. Op de terugweg nog een jonge rhino. Andries maakt er echt een sport van om alle dieren zo mooi mogelijk vast te leggen. De flamingo's en pelikanen waren het meest fascinerend. Baron Rothschild heeft hier zijn naam nog weten te verbinden aan een giraffesoort. Laatste shopping in Nakuru. Vlak voor zonsondergang onderhandelde Andries nog twee maskers. Give you a good price.... Morgenochtend rustig naar Nairobi ( 2,5 uur rijden) en gaan lekker relaxen in het Miti Mingi House. Andries vliegt met de nachtvlucht richting Amsterdam en gaat alvast sneeuw ruimen en de open haard opstoken. Donderdagochtend om 8.15 uur a.m. vlieg ik met de grote vogel Kenia uit. De samosa's maken plaats voor oliebollen.

masai mara hell's gate aberdare baringo bogoria

Big five in een notedop.

Masai Mara, Patrick pikt ons op, Nairobi Airport, eerst de stad in om onderdak (met eten!) voor de komende drie dagen te regelen. Daarna een helse rit naar Manyatta Camp, waar we voor donker aankwamen (na donker waren we zeker verdwaald). Slapen in een tent en de volgende dag per auto big 3 gezien. Na een uur denk ik in de verte een leeuw op jacht te zien. Wij er op af en waarrempel, een hele familie voor ons zelf, op zoek naar een buffalo (big five no.2). Daarna het gebruikelijke spul uit de dierentuin, 30 leeuwen op een dag, een cheeta die een impala te grazen heeft genomen, een leopard op zoek naar z' n jong. Uiteindelijk aangekomen bij Mara river, vol met hippo's en croco's. Allemaaal zo suf als maar kan, het is heet en de trek is al lang geweest.

Lake Naivasha, bungalow boven het meer. Hell 's Gate, fietsend door de dierentuin, prachtige natuur, een familie Warthogs tegengekomen, zebra, antilopen die voor je over de weg schieten, en bijna onder de poten van een giraffe door kunnen fietsen.

Aberdare, Treetops, de omgekeerde dierentuin, wij 2 dagen opgesloten in de golden cage van Queen Elisabeth, binnen het elektrische fence. Na opgesloten te zijn voor het kerst diner komen er 20 olifanten luidruchtig hun aandacht opeisen. Treetops staat op palen tussen tweewaterplaatsen en als de hele bevolking naar stuurboord gaat om olifanten te kijken lijkt het of de hele zooi zo in de water pool zal donderen. Komt er een hyena aan bakboord, ......... We hadden allebei het gevoel zeeziek te worden. De andere lodge heet Ark en de opzichter Noah. Het Aberdare gebergte is heel erg mooi, maar Treetops ligt slechts 1500 m binnen het park. Er komt verder bijna niemand. Met Patrick naar 3000 m gereden (met klapband band en kokende motor). Naast de gebruikelijke dieren zal de ontmoeting met een serval ons bijblijven.

Kerst in Lake Baringo, bungalow aan het meer, 5 slaapkamers voor ons 2' en, als toetje na het door Julia verzorgde diner op onze veranda komen, na donker, de hippo's aan land, met knipogende croco's op de achtergrond. De hele nacht gaat het spul te keer en slapen we wat onrustig. Op om 6 uur, voor een birdieboottrip, kapitein Rob laat ons in het ochtend licht een geweldige volgelpracht zien. We hebben een kwartier zitten genieten van het ontbijt van een kingfischers, die een te grote tilapia probeerde te verorberen. Rob koopt wat tilapia op van en vroege visser en fluit naar een viseagle; na 1, 2, klik hebben we de shot van een visvangst.

Vandaag eitje koken in lake Bogoria. Duizenden flamingo's kleuren het meer roze. Kenia is op vakantie en zijn er op uit. Lake Bogoria heeft heet water bronnen en de flamingo's staan soms met hun poten in kokend water. Een groep lokale indiers neemt zelfs het geduld om een maaltje aardappelen te koken in het meer.

Verder richting Nakuru komen we langs een UNHCR kamp, waar mensen hun derde kerstmis in een tentenkamp door brengen. De vice president van het land was twee dagen geleden kerstpakketten komen uitdelen. We waren ze al meer tegengekomen, verstotenen die na de postelection violence van december 2007 opgejaagd zijn. Na een prachtig kerstweekend worden we weer geconfronteerd met de harde realiteit van een wonderschoon land.

Morgen gaan we de big five completeren met een rhino in natural park Nakuru.

koffers pakken

Ja, het moet toch maar gebeuren. Afscheid nemen is niet mijn favoriet. Twee onvergetelijke maanden in Lwanya, waar ik alle uitersten van het menselijk bestaan heb gezien. A hell of a job? Nee, absoluut niet. Alleen is het verschil tussen hemel en aarde, hell and paradise, hier soms heel klein. Vanmiddag nog even een glaasje gedronken met de staff. Stanley zei dat hij het een bijzondere periode vond met met een vrouwelijke dokter. Jona zei: ik heb niets te zeggen, maar ik voel dat je hart hier ligt bij ons. Een groter compliment kon ik niet krijgen. Toen ik vanmorgen weer een onbedoelde ( ongewenste?) zwangerschap vond bij een 16 jarig meisje werd ik weer heel verdrietig. Ze zit nog op school en wil toch ook wat verder komen. Verrast was ik toen vanmiddag de translator Redempta uit Bugengi ons kwam opzoeken met haar port folio van de teacher school. Aandoenlijk zoals ze foto's liet zien en vertelde over haar stageperiode op de primary school. Een paar education boekjes meegeven en ze komt weer een stapje verder.

Andries ook deelgenoot laten maken van het spreekuurgebeuren hier. Als toetje kwam vanmorgen nog een man met een liesbreuk tot op zijn knieen. Andries maar even laten zien. De man vertelde dat hij er al 20 jaar mee loopt. Een zwaar vrachtje, maar ach, ze zijn gewend te tillen.

Het is wel weer even schakelen om morgen op safari te gaan en als tourist door Kenia te trekken. Hier in Mundika en Busia kan ik lekker zelf mijn boodschapjes op de markt doen.De luxe van de lodges en de big five. Ik laat mijn hart hier liggen om weer terug te komen en de kleine petekindjes te zien lopen. De kleine Overton keek ons vandaag aan met zijn donkerbruine kijkers en Peter Hankees kan al rechtop zitten.

Sterkete met sneeuw ruimen en kertsboom opzetten. Hier heb ik nog geen kerstboom gezien, maar de witte bougainville staat in volle bloei.

in and out Uganda

Vandaag laatste dag van de week, en naar Buradi, 15 km off road, richting Oegandese grens. Vorige week al eens naar de grens rivier gelopen, een pontje gezien en maar eens geinformeerd hoe het zit: de rivier is gevaarlijk, er zitten krokodillen, grote slangen; er worden kinderen en dieren door opgegeten. Dus vandaag maar eens naar de overkant. Het pontje is van het soort roeiboot, dus als je opstaat gaat je om. Koeien waden naar de overkant en aangezien ze niet opgegeten worden, besluit ik dat het wel moet kunnen. Een escort volgt me, Fredrick een jongen die naar de middelbare school gaat en mechanic wil worden: auto’s. Ik ben ook mechanic dus dat schept een band. Er blijkt nog een tweede rivier overgestoken te moeten worden en in de natte tijd (april, mei) dan is er een moeras van ongeveer een kilometer breed. Ik heb de eerste overtocht geregeld met ruilhandel (een polo voor de overtocht), maar de tweede wil cash, 20 Ksh. Fredrick kletst me de oren van het hoofd en omdat ik nieuwsgierig ben, de burgeroorleg door genomen, de economische situatie. In Oeganda is het beter, niet in het minst omdat er enig canabis verbouwd wordt. De huidige president, Museveni, een goede vent, veel beter dan de Idi Amin ellende en ja, de soldaten zijn ook hier geweest. Inmiddels had ik van Fredric vernomen dat als hij naar Busia wil, dat hij de rivier oversteekt en zo een short cut neemt, de eerste brug is 15 km verder. Na een half uur komen we bij een dorpje aan, een soort “Western” plaatsje uit de VS, een brede avenue met links en rechts stalletjes en dan een rij winkeltjes. Mensen zitten buiten en zien een blanke. Ik word staande gehouden door een oudere, die voor de burgemeester door kan gaan en die het belangrijk vindt dat ik me aan hem voorstel en wat ik kom doen. Tja daar sta je dan zonder visum, paspoort etc. Gelukkig kennen ze de Rotary Doctor aan de overkant en ja die doen goed werk. Op de vraag wat ik van Museveni vind, moest ik even nadenken, ik kon nog in de penarie komen en een goed antwoord was geboden. Ik probeer: I hope he is a good president for you, bingo, ik mocht door en terug, leuke vent.

Dan nog terug, je hebt van die volken, zo achterdochtig als wat en altijd op de uitkijk om iemand een poot uit te draaien. Hier niet, de Ksh 20 bleek een retourtje te zijn en voor de polo geldt hetzelfde. Fijn land Oeganda, maar dat hebben we vaker gehoord deze week.

brides and birdies

wodka stokende vrouwen

kongelai vallei
jagende kids
violet becked starling

Andries' impressie van onze tocht door Pokot country.

Afgelopen weekend 3 dagen in Barnley’s guesthouse doorgebracht. Van daaruit naar Lomut dat aan de andere kant van de Cherangani Hills ligt. Gezellig op zaterdag naar de markt. Hier woont de Pokot tribe en Jona vertelde al dat zij een zeer geweldadige reputatie hebben. Stanley, zorgzaam als altijd vroeg of we politie escorte geregeld hadden. Beiden waren er blijkbaar nog nooit geweest. Onze chauffeur en chageraar Jona regelt zijn en onze zaakjes goed en komt hij ons in Barnley’s guesthouse ophalen met Maurice, een Pokot en birdguide. Omdat Maurice niet als birdguide fungeert, maar als escort, contracteren we hem voor half geld. Eén van de weinige dingen die Jona niet in de hand heeft is de conditie van de weg, weliswaar heeft hij naar de rijtijd geinformeerd: reken op drie uur voor 110 km. Nou het eerste uur gaat fantastisch, over de pas op 2300 m en weer naar beneden, totdat we voorbij een stukje prachtig nieuw asfalt komen. Hierna kunnen we een uur lang de ooit aangelegde asfalt weg vervloeken omdat die grotendeels weggespoeld is. Er blijven dan plekken asfalt over met potholes waar je zo iemand in kan begraven.Dit is de highway naar Sudan en je ziet dan ook convooien met (Chinese) vrachtwagens zich om en door de gaten ploegend richting noorden trekken. Na de afslag richting Sigor gelukkig geen asfalt meer, maar om de 400 m een rivier die in de regentijd massa’s water uit de Cherangani Hills afvoert.

Onder strenge (fotografeer) instructies, altijd bij elkaar blijven en hem niet uit het oog verliezen hebben wij een paar fantastische uren op de markt in Lomut doorgebracht. Jona kon dat in zijn eéntje af en op het eind van de dag kwamen we hem weer opgetogen tegen. Hij had nieuwe vrienden en handel gevonden. Twee zakken van 100 liter, houtskool gescoord voor 400 Ksh elk. De volgende dag las ik in de Daily Nation dat de prijs recent omhoog gegaan was van 700 naar 1300 Ksh. De Pokot vielen volgens Jona reuze mee.

De volgende middag met Maurice en Jona vanuit Barnley de Kongelai Escrapment ingegaan, ook Pokot gebied. We moesten bijna 700 meter afdalen om in een hete vallei terecht te komen, van het pad af , en nog een paar honderd meter door de bush tot we bij een “boerderij” kwamen. De vallei is een birdie paradijs, onze score 25 stuks in een uur, in alle kleuren van de regenboog. Er wonen daar ook nog wat Pokot clans, bekenden van Maurice die hier vaker met klanten komt. Halverwege was Jona al weer zoek, zeker nieuwe handel gevonden. Eerst dacht ik nog aan de alcohol stokende vrouwen, die met behulp van een mais brouwsel in een olie drum en koeling met rivier water een 30% drankje aan het brouwen waren. Ik heb het me even uit laten leggen en de alcohol opgesnoven, lekkere geur. 1 liter levert ze 100 Ksh op. Na de birdie sessie weer terug naar de auto. Jona maar een SMS gestuurd, want GSM signaal was minimaal. Na een half uur zagen we het blauwe petje van Jona met entourage uit de bush te voorschijn komen. Er werd een zak voortgesleept waarin een collectie afgeronde witte stenen zaten die volgens Jona als decoratie voor z’n nog aan te leggen badkamer kunnen dienen.

Als wederdienst fungeerden wij als taxi om twee Pokot mee te nemen, een allerliefste jonge vrouw (met klein kind) en een knaap die mijn zoon had kunnen zijn. In de auto had het joch het hoogste woord en werd er door Maurice en Jona hartelijk gelachen. Jona zat hem lekker te voeren en het joch ratelde maar door. Nou versta ik weinig Swahili, dus vroeg ik na enige tijd waar het over ging. Nou zei Jona die knaap wil trouwen en heeft een alleraardigste meid op het oog. Maar de vader vraagt daar 15 koeien voor (ik had niet meer dan 5 magere scharminkels gezien op onze tocht) en dit hebben ze net op traditionele wijze weten op te lossen. Uit zijn clan waren ze met tien mannen op nachtelijk bezoek geweest bij de Karamojong tribe aan de andere kant van de vallei (20 km verderop, in Oeganda), en hadden daar tien koeien gescoord. Het is een kwestie van overmacht en snelheid om zo’n missie te laten slagen. Hij wist te vertellen dat het niet altijd goed gaat en dat in deze moderne tijd het gebruik van vuurwapens lijdt tot slachtoffers. Op zo’n tocht blijft er wel eens iemand achter en moeten ze moeder vertellen dat eéntje het helaas niet gered heeft en zonder begrafenis is achtergelaten. Ik vond het een aardige knaap, en hem bij het afscheid een hand gegeven en hem het allerbeste gewenst met z’n bruid.

Measles

Bungengi de laatste dag is het snikheet. Vorige week nog door de modderpoel naar Bungengi gereden. Vandaag kurkdroog. Je ziet nu dat iedereen zijn mais en cassave aan het drogen is. De mensen komen ook wat meer met klachten van droge ogen. Het is altijd heel genoeglijk in Bungengi. Rond het kerkje loeit een koe of knort een varken. Jona en Ann kopen hun groente:tasteless....een soort sukomawiki. Voor de kerst nog even naar de dokter. Een fijne translator Redempta die echt gemotiveerd is. Ze volgt een teacheropleiding en doet ook echt haar best om de mensen goed voor te lichten. Toch nog een nieuwtje. Mazelen bij een jongetje dat eigenlijk niet eens zo ziek is. Stanley liet me het typische huidexantheem zien. Ik zou het zelf niet herkend hebben op de donkere huid. Andries loopt weer een rondje langs de velden en boerderijtjes, maar hij vindt het ook knap warm. De Daily Nation heeft 16 pagina’s aan de big six gewijd. Het nieuws is ook in Nederland doorgedrongen. Iedereen hoopt echt dat het wat zal veranderen in Kenia.Op de terugweg nog weer langs het pompstation gereden. Doodse stilte, zitten te wachten op een of andere koppeling voor de pomp. Morgen laatste kans, maar het komt echt....

Morgen maar even langs de electriciteitsmaatschappij om de rekening te betalen, want die hebben ze nog niet gestuurd. Vervelend voor Doctor Leo als hij in januari zonder stroom zit. Zo blijven er toch nog wat laatste zaakjes te regelen.

Vanmiddag aan mijn eindverslag gewerkt en de periode nog eens de revue laten passeren. Een waanzinnig goede ervaring hier. Ook fijn dat ik die ervaringen met jullie heb kunnen delen middels het blog. We zijn nu bezig de PC te schonen, files te copieren, te deleten en morgen koffers pakken.

Zaterdagochtend vliegen we naar Nairobi waar we opgehaald worden door Patrick onze driver voor de Safari naar Masai Mara, vervolgens Navaisha, Aberdare, Nakuru, Lake Baringo en Lake Bogoria.

Ik ga proberen de komende week nog wel af en toe wat op het blog te zetten als we ergens gelegenheid hebben. Don’t worry als je niets hoort, dan slapen we ergens tussen de boomleeuwen. Andries gaat morgen nog met het pontje over tussen de kroko’s naar Oeganda. Dus misschien ga ik alleen op safari.....

Jullie kunnen ons bereiken via marjon.nahuijsen@gmail.com

Lieve mensen, heeeel veeeel dank voor jullie support en leuke reacties. Ook jullie vragen en tips zijn heel warm geweest. Ook de mensen die het moeilijk hebben in deze periode met ziekte zijn toch heel dichtbij me. Morgen ga ik nog even afscheid nemen van onze petekinderen. De toekomst van Kenia.

jong geleerd....

markt mundika

drugs business
sardientjes voor de soep
onze tilapia wordt schoon gemaakt

road to the hague

Mulwakari de verste locatiein de church van St Mary. Verwelkomd door meisjes aan de waterpomp. De patiénten drupppelen hier net als het water de hele ochtend binnen. Stanley veel kinderen, ik veel volwassenen en het is eentonig bloedarmoede, joint pain. Ook de jonge mannen met bloedarmoede. Dan gaat er weer een lichtje branden: HIV positief? De 35 jarige man met een laag Hb weigert de HIV test. Stanley zegt dan: hij weet zijn status, maar wil het nog niet weten.... triest, maar het is zijn keuze. Andries maaakt weer een ochtend wandeling door de velden en komt een boer tegen met wie hij een praatje maakt.

Het grootgondbezit wordt getoond, inclusief de kinderen. Een dochter met pijn in haar knieen en al in het ziekenhuis geweest. Aan het eind van de ochtend komt de boer me om raad vragen, zonder dochter. Het verhaal zou goed kunnen passen bij sikkelcelanaemie en heb hem aangeraden met zijn dochter in januari te komen. Op de terugweg gaat de radio plotseling aan. Vandaag wordt bekend gemaakt wie er voor het ICC wordt gedaagd. Het houdt Kenya al de laatste weken bezig. De big six worden bekend gemaakt. Drie ministers, waaronder Ruto, die al ontslagen was. Kenyattta, de zoon van de eerste president. De staff is echt blij dat deze mensen verantwoording moeten afleggen voor de gruwelijkheden die hebben plaatsgevonden in de post election violence van 2007. In de Daily Nation wordt open gereageerd op de dagvaarding van de big six. Het is goed dat het recht zijn weg zal vinden en Kenya de weg naar een open democratie kan voortzetten. De corruptie en geweld moet worden aangepakt bij de wortel en het land realiseert zich dat ze niet verder komen als de leiders van de violence niet aangepakt worden.

De kop van de Daily Nation was dan ook Road to the Hague. Een leuke binnenkomer voor het afscheidsetentje dat we organiseerden vanavond. Mijn roots liggen in Den Haag, waar het ICC zijn hof heeft.

Protus heeft de tilapia’s die met zorg zijn uitgekozen op de markt van Mundika heerlijk klaar gemaakt. Het fruitdessert is de jack fruit die Andries gisteren in Myafwa heeft gescoord. Een geanimeerde avond met foto’s van onze Pokot en Lomut trip. Kadootjes voor de staff en mijn oprechte dank voor de inzet waarmee ze hun werk doen. Het is een hecht team en dat maakt het werken hier aangenaam. Ieder heeft zijn eigen taak en doet die met veel inzet en ik vind het bewonderenswaardig dat ze elke 6 weken weer een nieuwe RDN doctor krijgen. Stanley verwoordde het aardig door te zeggen dat hij de eerste twee weken aftast hoe de nieuwe dokter is en dan is het goed. We hebben het goed met elkaar gehad en ik heb veel van deze mensen geleerd. Nog twee dagen en dan on the road, safari. Nog even niet on the road to The Hague.

venus en mars schoentje

red light restrict

Update van de water situatie: we douchen nog heerlijk onder het stroompje. Een warm bad hebben we niet nodig in zomers Kenya. Vandaag is Protus weer naar het pompstation getogen om 700 liter op te halen. Het goede nieuws is dat de aansluiting gerealiseerd is (fase 3 afgerond). Alleen is er sinds donderdag (vijf dagen!) geen druk op de leiding ten zuiden van het station. We zijn met Protus meegegaan om water te halen bij het pompstation van 2,8 miljard Ksh. Jona heeft al geinformeerd en gemeld dat er twee nieuwe distributie pompen niet werken. Nou dat klopt, op het controle paneel is een rood lampje gaan branden en dus zijn de pompen volgens protocol uitgezet. Alleen richting Busia lopen de pompen, maar wij zitten op de lijn Matayos. Maar eens geinformeerd wat aan dat rode lampje gedaan wordt, ze wachten, op een reactie van de contractor.

In dit soort situaties ben ik redelijk simpel ingesteld, als de pomp werkt met brandend rood lampje op het paneel dan werkt het. En in zo’n geval zeg ik laat maar mooi lopen, er zitten genoeg beveiligingen op om de pomp te beschermen. Tenslotte gaat het om de water voorziening van duizenden mensen. Maar nou ben ik op vakantie en hier bij een Rotary Doctor, dus wil ik de gramschap van heel Kenia, en daar zijn ze hier heel makkelijk in, niet over deze Mgunzu heen krijgen.

Wikileaks heeft hele interessante dingen over corrupte Keniaanse politici naar buiten gebracht. Gisteren tijdens de Jamhuri bijeenkomsten heeft de gezamenlijke top lekker uitgehaald naar de Amerikanen. De Keniaanse Minister van Water management kan geen bonnetjes voor 12,7 miljard Ksh aan uitgaven verantwoorden.

sitatunga

Zondagochtend 7 uur richting Saiwa Swamp om sitatunga's te kijken. Een antiloopsoort waarvan er nog zo'n 80 over zijn. Sitatunga's leven alleen in moerasgebied, waarvoor ze over aangepaste hoeven beschikken. Buiten het moeras kunnen ze niet leven. Speciaal voor hen is in 2004 dit National Park opgezet van 3 bij 9 km. We hebben die ochtend meer dan 10% van de populatie gezien, daarnaast vele vogels, o.a. de Grey Crowned Crane. Lekker 3 uur gewandeld op 2000 m hoogte, dus zeer aangename temperatuur.

never losse hope

Laat de hoop niet varen, ze laat wel weer van zich horen. Voor het eerst tijdens mijn verblijf in Kenya vier dagen niet op het blog geschreven. Vrijdag na het spreekuur in Buradi richting Barnley’s Guesthouse vertrokken voor een lang weekend. Maandag was het Onafhankelijkheidsdag – Jamhuri day, dus een vrije dag voor Kenya. De onafhankelijkheid in 1963 wordt gevierd.

Door de stromende regen naar Bungoma, op zoek naar een nieuwe printer, die in Busia niet te krijgen is. In Kimilili even aangestoken bij Rotary Doctor Jan Veerman: zit in een guesthouse met mooi uitzicht op Mount Elgon. Door naar Kitale weer op zoek naar een printer. Nee, kunnen we bestellen in Nairobi. Het laatste stukje in het donker naar Barnley’s Guesthouse, waar we door de oude lady jane en richard worden verwelkomd. Lady Jane is met haar 84 jaar nog goed bij depinken, maar slaat af en toe de plank wel eens mis. Ze kan me mij niet meer herinneren, maar als ik zeg dat ik 7 sitatunga’s heb gezien, weet ze het weer. Met kruik en whisky-lemongrog wordt de coughing doctor onder de wol gestopt. Het werkt beter dan de cough mix van Amos en de doxy van Stanley. Beiden maakten zich ernstig zorgen om droge dutch cough. Zaterdag is ons doel de markt in Lomut en Pokot Village. Een schitterende tocht door de heuvels noordelijk van Kitale de Rift Valley in. Na twee uur rijden wordt de weg echt slecht en met onze 4 wheel drive dwars door de rivier bereiken we de markt in Lomut. De stam in deze vallei is de Pokot. Ze leven van vee, melk en honing. Ze tooien zich nog in klederdracht en moeten weinig weten van touristen, zo die hier al komen. Het is een niet al te vredelievend volkje, dat niet schroomt om het vee bij elkaar te stelen voor de bruidsschat. Helaas behoort de FGM ( female genital mutilation) ook nog tot de rituelen. We hebben guide Maurice bij ons ( een Pokot) die het ons mogelijk maakte vrijelijk over de markt te lopen en wat foto’s te kunnen maken. Het is echt een feest over zo’n markt te lopen en alle handel te aanschouwen. Mensen komen van heinde en verre op vrachtauto’s tussen de geiten en kippen met mais, aardappelen, groenten, fruit. De pokot village is een traditional village, met hulp van een zwitserse foundation gesticht, waar je kunt overnachten in een lemen hutje en ’s avonds je kunt vermaken met traditional dances. Wij hebben het met een rondleiding gedaan door het dorpje. Voor Jona is het ook de eerste keer dat hij in Lomut is en zoekt gelijk contacten en handeltjes. Op de terugweg charcoal en balen mais, for a special price.... In de rivierbedding zijn de pokot mensen goud aan het delven, op weg naar een betere toekomst. Never losse hope.

Bouwstenen

Dutchman in Kenya

In de droge tijd kan het hard regenen. Vannaacht heeft het de hele nacht geregend en vanmorgen vroeg heeft Jona met vers regenwater de mobil car gewassen. Met een glimmende auto de laatste kilometer naar Bungengi geglibberd. Dankzij de 4 wheeldrive hoefden we niet te duwen zoals de pickup met een groepje Kenianen aan boord. De witte auto is weer wat oranje gekleurd. In ons kerkje van Bungengi staat op de balken geschreven:switch off your mobile. Toch weer grappig want het kerkje zou niet misstaan in het Openluchtmuseum en heeft veel weg van een Drents boerderijtje uit 1800. Andries heeft weer zijn ochtendwandelingetje door de mud gemaakt. Achter het kerkje zit een molenaar. Ik had al die weken niet door dat dat het geluid was waardoor ik soms moeite heb om de longen te beluisteren. Mijn vertaalster Maureen was er niet, maar haar voorgangster Redempta die een jaar weer naar school is geweest. Ze is heel geinteresseerd en geeft goede voorlichting over gezonde voeding. De ijzerpillen zijn niet aan te slepen. Veel volwassenen met all over the body pain. Een bijzonderheid hier: een vrouw van 27 die beweert 7 maanden zwanger te zijn, terwijl dokter wouter haar twee maanden geleden al uit de droom had geholpen. Nog steeds niet gemenstrueerd en ze voelt steeds wat bewegen in de buik. Volledig soepele buik en laat maar een zwangerschapstest doen om haar echt te overtuigen. Gewoon wat darmrommelingen en natuurlijk ook weer een snufje ijzer. Een vrouw met ernstige bloedarmoede haalt haar echtgenoot erbij om hem ervan te overtuigen dat ze geld nodig heeft om groente te kopen. De slechte voedingtoestand en huisvesting geeft ook regelmatig scabies ( schurft). Soms zo heftig geinfecteerd dat je eerst een kuur antibiotica moet geven voordat de BBE gegeven kan worden. Ja, en kleren wassen....Ik ben al weer door de zak van Sinterklaas heen. Drie weken geleden een vrouw van 30 behandeld met BBE voor scabies, ze blijft jeuk en uitslag houden. Volgens Stanley kan het PPE (papular pruritic eruption) zijn. Zoek ik op in dermatologieboekje, kan bij HIV of syphilis passen. De HIV test is negatief, maar de lues test positief. Syphilis stadium 3, niet eerder gezien in mijn carriere. Dat betekent dat ze er lang mee rondloopt. Ze zou ooit behandeld zijn geweest. We verwijzen naar de STI ( sexual transmitted infection) CCC clinic. Het is nog wel behandelbaar met penicilline injecties 5 weken lang. De schade die al is aangericht vertelt het verhaal niet verder. Andries heeft ons inmiddels voorzien van een flesje cola of fanta ( mieeerezoet....ik houd het bij water) voor het fantastische bedrag van 150 Ksh voor 6 flesjes. Dank aan Helma voor de tip om de plaatselijke kiosk te steunen. Andries weet te vertellen, dat de omgeving van Bungengi wat minder goed gestructureerde boerderijtjes heeft dan Mulwakari. Onderweg komt hij twee jongens op een pikipiki tegen die hem vragen welk project hij steunt. Ja, de government moet geld geven. Andries heeft ze geadviseerd zelf wat groente te gaan verbouwen. Op de terug weg is de mud al weer aardig opgedroogd.

In Lwanya komt om twee uur een delegatie van het waterdepartment geld halen voor de investering in de wateraansluiting. Andries en Jona gaan naar Busia met het drietal en kopen de benodigde koppelstukken. Morgen wordt de oude pijp op de nieuwe pijp aangesloten voor 1000 Ksh. Jona is heel trots dat hij het tot dusver zo goed voor elkaar heeft. Mijn huisman heeft intussen al het parket gerepareerd en alle deuren bijgeschaafd. Kenia needs Dutchmen... We dreigen natuurlijk weer in de valkuil te vallen door dit soort klusjes zelf even te doen in plaats van ze te leren hoe ze kunnen schaven en plakken met de Dutch tools. Protus heeft gisteren mijn geschonken keukenhanddoekjes met Amsterdams grachtenhuisjes in de chloor gewassen. Ja, toch marktkwaliteit en niet kleurecht... Ik heb Protus vriendelijk doch dringend verzocht de chloor te reserveren voor toiletschoonmaak. Misschien kunnen we ook een flesje aan de waterleidingjongens geven.

Gisteren op kraambezoek bij Stanley en Rebecca geweest. Alle kadootjes gegeven van Helma, Anita, RDN en Andries. Gefeteerd op kip en sukomawiki en fanta oranjezoet.Grappig, dat ze niets uitpakken en vandaag ook niet horen of de gaven in goede smaak vielen. Het prachtige boek met de tekeningen van Nederlandse kinderen met verhaaltjes en versjes wordt ook niets van gezegd. Over twee jaar zal de kleine Overton wel een liedje voor ons zingen. Hij heeft het ritme nog niet te pakken: ’s nachts houdt hij papa stanley uit de slaap en overdag ligt hij lekker te dutten. Zijn blauwe of bruine kijkers hebben we dan ook niet kunnen bewonderen.

twee emmertjes pompen, meisjes op de blote voeten

Gisteren op het blog twee foto’s van een lokale waterpomp, dat levert schattige plaatjes op. Maar ik vergat hierbij te vertellen dat de boer water uit het idyllische stroompje moet halen omdat de pomp droog staat. De overheid (een o.a. door Unicef gesubsidieerd programma) had z’n pomp niet diep genoeg geslagen.

We krijgen hier het water van het Busia pompstation, ca. vijf km verder op. Het water wordt uit de rivier naast het pompstation gepompt. Twee jaar geleden is men gestart met de bouw van een nieuw station, sindsdien moeten we zelf water halen dat we in de grote tanks moeten takelen. De suggestie om dat met een kleine handpomp te doen is al gedaan. Marjon had aangekondigd,dat als ik zou komen we in overleg met de waterboard zouden treden. Jona had goed voorbereidend werk gedaan, opgebeld en aangekondigd, dat we langs zouden komen. Het is natuurlijk ook te gek, elke maand betalen we voor de aansluiting, maar moeten het zelf kopen bij hun verdeelpunt twee km verder op en de kosten voor vervoer. De nieuwe waterleiding ligt hier twee meter buiten de poort en hoeft alleen maar aangesloten worden op onze oude leiding. Volgens Jona hoeft dat maar Ksh 2000 aan materiaal te kosten. Jona maakte afspraak voor maandag vijf uur, afgebeld door de manager die dinsdag om 7:00 uur voorstelt. Als er wat geregeld moet worden dan schipper ik niet met de tijd. Ook Jona had er zin in, want ook hij moest toch 1.5 uur eerder aanwezig zijn. Het weer was passend want het regende.

Ontvangst door de drie guards, vervolgens kwam er een operator opdraven, en at last: de manager. Hij was de afspraak vergeten. Jona: er heerst hier een algemeen gebrek aan kort geheugen. Ik heb mij de hele boel laten uitleggen, tenslotte waren we chemici en ook nog techneuten onder elkaar en je hoeft maar over details te beginnen en het ijs is gebroken. Het hele project had 2,8 miljard Ksh gekost. De boel overziende vind ik dat het ook voor de helft had gekund. Gelukkig betalen onze Oosterburen. Voor een goede waterkwaliteit zijn enige behandelingen met chemicaliën voorzien. Die zijn er wel, maar de ruimte voor opslag is helemaal leeg. De generatoren moeten ook nog geinstalleerd worden. Aangezien ze evenveel powercuts hebben als wij hier, komt hun garantie van 12 uur per dag water uit de kraan mij tamelijk ambitieus over. Zo’n Unicef pomp is zo gek nog niet want meestal hangen kinderen aan de pomp. Kinderarbeid...Na een uur ouwehoeren maar eens terzake gekomen: we willen in Lwanya de aansluiting op het nieuwe net. Nou dat komt goed uit want ze hebben twee weken geleden de leiding gespoeld en is klaar voor gebruik. Ik heb mij door de manager uit laten leggen welke stappen we moeten ondernemen om het voor elkaar te krijgen: (1) offerte, (2) materiaal aanschaffen, (3) contractor regelen, (4) uitvoeren. Een dag later hebben we stap (1) afgerond, we komen op 3300 Ksh uit (ex arbeidsloon).

Vandaag scheen de zon en even terug gegaan om foto’s te nemen, zie ik twee Chinese vrienden rondlopen: nihou, nihou. Zij komen uit Changdou province, terwijl ik vier jaar in Tianjin heb gezeten. Weer ingenieurs onder elkaar. De een kan me vertellen dat ze bij ons in de buurt bezig zijn met aansluitingen. Inmiddels heeft Jona ook contact en weet me vanavond na het water sjouwen te vertellen, dat ze morgen eerst de allerhoogste regio baas aansluiten en dan vrijdag ons verzorgen. Misschien wordt het zaterdag...

Het editorial in de krant “Daily Nation” van vandaag heeft toevallig als titel “Entire water supply sector in a real mess”. De krant noemt het beestje bij z’n naam en ze houden hier wel van ferme taal, kortom een genoegen om te lezen: van de tien water service boards verdeeld over het land werken er slechts één of twee. Misschien zitten we net in die ene regio.....