De eerste dag op weg naar de dispensarie in Odienya reden we langs de shamba’s ( land) waar de gevangen aan het werk waren. Gehuld in krijtstreep pyama jakken waren ze de mais aan het planten en de shamba aan het bewerken. Veel bewakers met geweren rondom hen. Vorige week was er een open dag in de gevangenis: Remik nam een kijkje achter de schermen. In oktober 2010 bezochten ook twee Zweedse Rotary Doctors onaangekondigd de gevangenis en schreven een artikel in het Zweedse tijdschrift voor Geneeskunde. Hun impressies -Bengt Järhult, general practioner- zal ik verkort weergeven.
“Sinds een paar weken zijn we werkzaam in Homa Bay. Homa Bay betekent Koorts in het Swahili. Het kleine stadje aan het Victoria meer heeft een gevangenis op 10 minuten lopen van ons Doctorshouse. We kloppen op de deur en iemand doet onmiddellijk open.
Hallo, is het mogelijk om met de verpleegkundigen te spreken op zaterdagmorgen? Jazeker, er zijn twee dienstdoende verpleegkundigen voor ongeveer 300 gevangen, waaronder 20 vrouwen. Ze zijn veroordeeld tot middellange straffen, hooguit 3 jaar. De meesten veroordeeld voor diefstal, narcoticamisbruik, geweldsdelicten of brandstichting.
De verpleegkundige heeft een eigen kantoor en medicijnkast. Het is moeilijk om de geneesmiddelen via de overheid te krijgen. Geneesmiddelen van vrijwilligersorganisaties (NGO) worden daarom dankbaar in ontvangst genomen.
De verpleegkundige doet bij elke nieuwe gevangene een medische screening met daarbij een sneltest op HIV (“determine”). Dezelfde test die door Rotary Doctors wordt gebruikt.
60-70 procent van de gevangenen is HIV pos. In de regio Homa Bay is ca. 40% van de bevolking tussen 15-45 jaar HIV positief. Landelijk gezien is minder dan 10% van de hele bevolking HIV positief. Recente cijfers in de Daily Nation 1,5 miljoen bekende HIV positieven op 38,6 miljoen inwoners. Een 20 tal krijgt ARV (anti-retrovirale) behandeling. De verpleegkundige doet de follow up van de behandeling. Ernstig zieken kunnen met bewaking naar het Districts Hospitaal.
Onder de bewakers bestaat een grote angst om besmet te worden met HIV. Bij opgelopen steekwonden kunnen ze behandeld worden met een zogenaamde PEP kuur.
De verpleegkundige speelt ook een belangrijke rol bij de behandeling van tuberculose. De tb middelen zijn gratis. Zolang de gevangen gedetineerd zijn gaat de behandeling goed, maar de therapietrouw laat sterk te wensen over zo gauw ze weer vrij zijn. Dezelfde ervaring hebben we overigens in de dispensaries die wij bezoeken. Open tb komt vaak voor bij HIV geinfecteerden, vaak bij kinderen, en niet zelden zoeken deze patiënten hulp bij de Rotary Doctors als ze “drop outs” in de behandelingsprogramma’s zijn.
De verpleegkundigen hebben geen zicht op de resistentie van bepaalde tuberculostatica. Ook Artsen zonder Grenzen, die hier in Homa Bay een groot HIV en TB project hebben kunnen geen cijfers geven over resistentie.
Volgens de internationale mensenrechtenorganisaties is er de laatste jaren een duidelijk verbetering opgetreden in de omstandigheden waarin de gevangen leven. Het gevangenispersoneel heeft cursussen gekregen over de Rechten van de Mens.
Tijdens het spreekuur wordt de verpleegkundige geassisteerd door een gevangene in krijtstreepkostuum. Deze hulp volgde onze discussie met belangstelling. We zagen geen sterk ondervoede of verwaarloosde gevangen, maar mogelijk zagen we slechts een select deel. Onaangekondigd mochten we geen kijkje nemen in de cellen. Wel kregen we de mogelijkheid om een officieel bezoek aan te vragen.
Tijdens ons bezoek hoorden we luidkeels Afrikaans gezang, dat herinneringen opriep aan de vrijheidsgezangen tijdens de slavernij.
Op de poort van de gevangenis staat de MISSIE geschreven:
“To contain offenders in human safe conditions in order tofacilitate the responsible administration of justice, rehabilitation, social integration and community protection”.
We zijn ons ervan bewust dat we slechts een momentopname van het gevangenisleven hebben kunnen krijgen. Mogelijk zijn er toch medische en humanitaire wantoestanden.
De positieve punten zijn in ieder geval:
Onaangekondigd kregen we toegang tot de gevangenis.
De verantwoordelijke verpleegkundigen willen contact hebben met NGO”s, verpleegkundigen en artsen uit andere landen
Volgens de officiële doelstellingen worden de Rechten van de Mens gerespecteerd en wordt gewerkt aan rehabilitatie.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten