Scabies en andere beestjes

De strijd tegen scabies gaat onverdroten voort. Vandaag in itete werd ik er een beetje moedeloos van. Onze oproep om vooral te komen naar de clinic als je jeukende uitslag hebt lijkt aan te slaan. Moeders met kinderen of ook kinderen van 8 jaar alleen. Hun huid kapot gekrabt en geïnfecteerd. Soms blootsvoets en dan ook nog jiggers. Ook de translator kan het verhaal van preventie en behandeling wel dromen zo langzamerhand. Niet alleen schoolkinderen zijn besmet maar ook baby"s die van hand tot hand gaan blijkbaar. Zo sneu die kleine ukken die al met de BBE lotion behandeld moeten worden. Ik wacht op het moment dat RDS toestemming geeft om met BBE lotion langs de scholen gaat.
Wouter was de afgelopen dagen geveld door diarree iets wat ons vroeg of laat allemaal een keer overkomt. Twee dagen niet op de jeepline gewerkt en de natuur zijn werk laten doen gesteund door thee en bouillon. Vandaag weer fit genoeg om morgen weer aan de slag te kunnen en Mariet en vrienden op te halen uit Busia.
Het weekend gaan we dan voor de laatste keer naar Rondo Retreat om weer lekker van de vogels en de apen te genieten.
Teleurstellend was vandaag dat we mensen die we voor wondbehandeling terug wilden zien niet kwamen opdagen. je weet dan nooit hoe het gaat en of het wat wordt. Of verwijzen naar het ziekenhuis en terugkomen zonder testresultaten zoals het meisje dat ik op sikkelcelanaemie wilde laten testen volgens de moeder was het inderdaad zo, maar nergens zwart op wit. Dan maar op je klinische blik vertrouwen en behandelen naar goeddunken.
Na een forse kortsluiting in het doktershuis van kitale hier maar wat safetyguards geplaatst die de grootste stroomwisselingen moeten opvangen en onze opladers beschermen. vrijwel elke avond forse regenbuien met onweer en powercuts.
Gisteren als lunchhapje jam gegeten. Een hele grote wat zoete aardappel... Heel smakeloos. Geef mij maar een lekkere fruitsalade of een grote avocado. Helaas is het geen mangotijd, wel overheerlijke ananas en papaya.

Verandering van spijs doet eten.....

Inmiddels zijn we de vijfde werkweek ingegaan. Na 4 weken Matunga jeepline besloten Wouter en ik maar eens deze week te wisselen van jeepline. Zo reed ik vandaag met de Mumias jeepline naar een klein hutje in de middle of nix over louter dirt roads. daar wachtten ons al een aantal patienten op die buiten aan een tafeltje werden geregistreerd. Het patientenaanbod en de ziektes waren niet veel verschillend. ook hier veel malaria en scabies. het begint nu wel door te dringen dat ze met de hele familie moeten komen en dat iedereen behandeld moet worden. Sommige kinderen hebben een echt hardnekkige vorm en moeten een aantal keer worden behandeld met de BBE lotion. In mijn health talk voor de vrijwilligers een praatje over wormen gehouden en opnieuw het nut van handen assen en hygiëne. Ook vandaag werd ik weer getroffen door alle kinderen die voor het merendeel blootsvoets langs de weg lopen. Mijn dag was niet zo lang met 28 patienten. De lunch was ook hetzelfde.... ugali en sukomawiki..... Wouter had heel wat meer patienten in  het kerkje van Kandai, waar het dak lekt als het fors regent. Ach, het is wel aardig om weer eens een andere route te rijden.
Afgelopen weekend hebben we nog bezoek gehad van Stanley de nurse uit Mundika, die nu in port victoria in een sub districts hospital werkt. port Victoria ligt ten westen van Busia aan het lake Victoria. een echte vissersplaats waar de tilapia verhandeld wordt in ruil voor sex. Er is daar dan ook een groot aantal HIV positieve mannen en vrouwen. Volgens Stanley is het normaal dat je under treatment bent van anti retro virale therapie. Ook de kinderen worden vaak al HIV positief geboren.
Tja, van deze verhalen word je niet erg vrolijk en ziet dus ook niet veel verbetering in het welzijn van de mensen. Stanley kwam met zijn inmiddels bijna 6 jarige zoon Ovatone, die al een heel mannetje is. We hebben hem een eind richting huis gebracht in de buurt van Mago en toen doorgereden naar Kisumu. ook weer een avontuur want de highway Kakamega- Kisumu wordt vernieuwd op keniaanse wijze... dat betekent dat we een heel groot stuk over dirt roads hebben gereden. Kwamen in heftig onweer in Kisumu bij Savanna Lodge aan. Wouter had zich verheugd op een frisse duik in het zwembad, maar die hebben we maar uitgesteld tot zondagochtend.
Zondagmiddag nog gelunchd aan het Lake Victoria bij Kiboko Bay waar de zaken goed gaan: vooral veel rijke Indiers die daar komen recreeeren op zondagmiddag.
Je ziet dat het in Kisumu ook steeds voller en drukker wordt, maar zeker niet schoner. Wel is er nu een soort rondweg om de stad aangelegd naar het vliegveld.
Vandaag in de Daily Nation een groot artikel over de suiker industrie die heel slecht gaat in Kenia. De grootste fabriek de Mumias Sugar draait nog maar op 20% van zijn capaciteit. De produktie in omringende landen is veel goedkoper en groter. Het was ons ook al opgevallen dat je weinig vrachtwagens met Sugar canes meer ziet rijden. ook de Mumias golf is verlaten. wij hebben er 5 keer als enigen gespeeld tussen de apen en vogels.
Intussen is de levensverwachting in Kenia nu 66 voor mannen terwijl die in 2010 nog 54 was. De mensen worden dus wel ouder, maar kinderen hebben nog steeds weinig vooruitzicht op scholing en werk in deze regio. Ons team blijft echter vrolijk en de kippen die onze voorgangers Harry en Siemen hebben geschonken hebben al kuikens.

Een lang weekend

Vrijdagmiddag kregen we te horen dat het maandag een public holiday was. We waren verrast net zoals de Kenianen. Het bleek een of andere islamitische feestdag te zijn. Kenia wil de moslims terwille zijn dus dan besluiten ze overnight om er een public holiday van te maken. Tja, wat moet je dan? De gebruikelijke meeting in Bungoma was al gepland voor zaterdag. Alle dokters en teams van de jeeplines komen dan bij elkaar en we bespreken hoe het gaat. Het is wel aardig om de andere teams te zien, maar veel komt er eigenlijk niet uit deze meetings. Hoe pak je de scabies oubreak aan? Dan blijkt weer dat RDS ook niet zoveel kan en afhankelijk is van de lokale overheid. De districts medical officers ontkennen vaak ook dat er een outbreak is, want dat is een teken van armoede.....
Na de meeting zijn we doorgereden naar Bahai waar RDN vroeger ook een dispensary heeft gebouwd.Wouter heeft er veel werk voor gedaan met zijn Rotary Club en hij wilde het nu nog graag zien. Het health center functioneert uitstekend en er wordt hard gewerkt door de nurses en staf.Vaccinaties, bevallingen en poli. Het was mooi om te zien dat het sustainable is.
De zondag en maandag zijn we rustig in Mumias gebleven en hebben een rondje gegolfd op de Mumias baan tussen de apen. We zijn zo langzamerhand daar de enige golfers nu het slecht gaat met de Mumias Sugar fabriek. Bizar.
Vandaag weer gewoon gewerkt. Een rustige dag met slechts 20 patienten en weinig bijzonderheden. Wouter wel meer bijzondere belevenissen. Voor het eerst vanavond geen onweer en storm, dus ook geen stroomuitval. Lijkt wel Nederland zo gewoon....

kleine successen

soms moet je het hier hebben van de kleine successen. Vorige week had ik een  jonge vrouw gezien met een vaginaal abces, een zogenaamde Bartholinische cyste die gesprongen en geinfecteerd was. Ze schreeuwde het uit van de pijn. Zo'n abces moet door de gynaecoloog behandeld worden. Geincideerd ( ingesneden) en schoon gemaakt. Met de moed der wanhoop verwees ik haar naar Kakamega hospital en gaf haar geld mee voor vervoer en operatie. Nog wat sterke pijnstilling voor onderweg. Gisteren kwam ze stralend op het spreekuur: ze was geholpen en pijnvrij. Wat fijn voor haar ( en stiekem ook voor mij...). Je weet in Kenia namelijk maar nooit of er een gynaecoloog aanwezig is in het ziekenhuis als je er naar verwijst. een week eerder had ik ook al goede ervaringen met gynaecologie in Kakamega. een jonge moeder had na de bevalling een forse vaginale scheur, die niet volledig was gehecht ( zogenaamde totaal ruptuur), waardoor er een fistel was ontstaan. Ze verloor ontlasting via haar vagina. Heel vervelend en deze vrouwen worden uiteindelijk verstoten. Zij werd ook geholpen in Kakamega en kwam ook stralend vertellen dat het gelukt was.
Zo'n opsteker heb je af en toe wel nodig!
Vandaag was het weer en dag met veel jiggers en scabies. Het blijft een groot probleem en heeft alles te maken met basale hygiëne. Als ik 's ochtends langs de weg alle schoolkinderen zie lopen, valt het op, dat het merendeel op blote voeten loopt of op slippers. Zo krijg je dus jiggers, de gemene vlieg die tussen je tenen gaat zitten en lelijke jeukende wonden maakt.
Deze week ook twee scholen bezocht om voorlichting te geven over preventie en behandeling van scabies. ook hier geldt weer hygiëne: handen wassen, kleren wassen, enz.
Soms zinkt me de moed wel eens in de schoenen hier. Nog steeds een groot kindertal per gezin met weinig toekomst. Het merendeel leeft nog in schamele hutten zonder goed water en elektriciteit. ook wij hadden gisteravond weer stroomuitval tot vanmorgen vroeg na een gigantische onweersbui. Zo'n buitje is trouwens wel goed voor de aardappelen in de tuin van Nancy onze housegirl!

Rondo Retreat Kakamega Forest

Eén van mijn favoriete plekken voor het weekend is wel Rondo Retreat. een klein paradijs in het Kakamega Forest. Kleine Engelse cottages in een grote tuin met hoge bomen van het regenwoud en prachtige bloemen. Een aantal bijzondere vogels hebben hier hun domicilie en de blue monkeys en Colobusapen slingeren door de bomen of lopen over de daken van de cottages. Het is anderhalf uur rijden van Mumias. Vrijdag zijn we via een omtrekkende beweging naar Rondo gereden via Mago. daar is door een Nederlandse stichting een polytechnische school en health centre gebouwd. Wouter was betrokken bij de oprichting een aantal jaren geleden. Er is ook een guesthouse bij. het geheel functioneert uitstekend en het is mooi om te zien hoe kinderen hier opgeleid worden tot loodgieter, elektricien, naaister of timmerman. Een prachtig initiatief dat ook goed werkt.
Zaterdagochtend hebben we  een twee uur durende wandeling naar de Liranda Hill gemaakt. op de top een schitterend 360 graden uitzicht over het Kakamega Forest. Ons kijkersgeduld werd zondag beloond want we zagen de beroemdste vogel van Kakamega de blue Turaco en Ross Turaco. Ook de African Eagle, die een broednest in een boom van rondo heeft. Zie ook www.rondoretreat.com

mais voor medicijnen

De volwassen patienten moeten 150 shilling betalen voor een consult bij RDS. Kinderen onder de 10 jaar 50 shilling ( 50 eurocent). Dat is een all inclusive bedrag. De zogenaamde reviews hoeven niet te betalen. Soms komen er mensen die te weinig geld hebben en dan vraagt degene die registreert of ze toch behandeld kunnen worden. We weigeren nooit, het wordt weer gecompenseerd uit het zogenaamde poverty fund. Vandaag tijdens het drukke spreekuur kwam er een jongen met zijn moeder. Ze hadden geen geld maar wel ongeveer 4 kg mais bij zich. Of ze daar ook mee konden betalen..... De jongen had een forse scabies. Ik heb hem BBE lotion gegeven en de mais mocht hij weer meenemen voor de Ugali( maisbrood). De strijd tegen de scabies hebben we nog niet gewonnen. Vanmiddag maar eens op de school die naast het gebouwtje staat waar we spreekuur doen een voorlichting gehouden voor de onderwijzers. We hopen dat het effect gaat hebben. Vaak dragen ze ook nog eens elkaars kleren en dan blijf je natuurlijk infecteren. Bij het bezoek aan de school viel me weer het grote aantal kinderen per klas op. Ze doen vaak met zijn tweeen of drieen met een boek. De bevolking van Kenia groeit nog steeds fors. Er zijn nu meer dan 43 miljoen Kenianen. Een miljoen per jaar komt erbij.
Ondervoeding zie ik nauwelijks meer. Als het voorkomt is er vaak iets aan de hand met moeder of kind. Vorige week kwam een ondervoed kindje van 1,5 jaar met de grootmoeder. Ze woog slechts 6 kg en was duidelijk ondervoed. Het kindje bleek achtergelaten te zijn door de moeder die was vertrokken. De HIV test was positief.....Deze kinderen hebben nog wel toekomst als ze op ARV treatment worden gezet. Wij geven ze dan extra porridge en vitamines en behandelen de anaemie.
Het straatbeeld verandert niet veel in de loop der jaren dat ik hier kom. wel rijden er steeds meer pikipiki"s ( brommers) en auto"s op de weg. De wegen worden hier en daar wat beter. Vooral de hoofdwegen. De plek Kandai waar ik op maandag naar toe ga is voor het grootste deel over een gravelweg met de nodige potholes. Nog geen forse regen overdag meegemaakt want dan wordt het glibberen en glijden ondanks de four wheel drive.

tweede werkweek

De tweede werkweek is alweer bijna voorbij. deze week wordt het allemaal weer helemaal routine en zie ik de zogenaamde reviews terug. Het jongetje met de forse brandwonden op zijn romp en arm. Hete porridge over zich heen gekregen. Wat moet dat pijnlijk zijn voor zo"n peuter. Onze nurse Sarah verzorgt hem vakkundig met een soort flammazine en verband. Wonder o wonder gaat het niet eens vreselijk infecteren. Vandaag weer een jongetje met verbranding van de arm door hete olie. Er wordt gekookt in of buiten de hut en dan gebeuren maar al te makkelijk dit soort ongelukken. De strijd tegen scabies woedt voort. Tot mijn stomme verbazing is in de gewone Health centra en gouvernements hospitals niet eens BBE lotion te krijgen. het kost tien keer niets: 10 euro per 5 liter, waar je toch al gauw 20 kinderen mee kan behandelen. ik houd voorlichtingspraatjes en hoop maar dat het een beetje effect heeft. Overall verandert er niet zo gek veel in de jaren dat ik nu in Kenia kom. De bevolking groeit nog steeds. er rijden meer brommers rond en de scholen zijn nog voller. Wel zie ik weinig ondervoeding meer. Vandaag nog eentje met een gewicht van 13 kg op 3 jarige leeftijd. Meestal is er dan wel wat loos in de familie. Moeder met HIV of gescheiden of wat dan ook.
Het was goed vorige week te zien dat op onze oude locatie in mundika er veel bedrijvigheid is. de dispensary loopt goed, al worden niet alle werknemers betaalt.....
De Buriangi school er tegenover is nu echt aan het uitbreiden met de niet aflatende steun van Hoog Tijd voor Andersom. Helma en Hankees hopen over twee jaar  het project te kunnen voltooien.
Hier rond het doktershuis in Mumias is er volop bedrijvigheid. De leden van het team hebben allemaal een stukje land in de grote tuin gekregen ze verbouwen er allemaal wat verschillends; sukomawiki, aardappelen en mais. Zo kunnen ze met elkaar ruilen en elkaar helpen. een mooie gedachte en het werkt ook nog.
Komend weekend gaan we weer naar het paradijsje op aarde Rondo retreat aan de rand van Kakamega Forest. een weekend vogeltjes kijken en relaxen en wandelen. Het is anderhalf uur rijden van Mumias. Morgenmiddag hopen we eerst bi het Mago project langs te gaan: school guesthouse en dispensary.